Politik İnceleme Kitabı PDF indir

Tractatus Politicus, Spinoza eserleri içinde Tractatus Theologico-Politicus’tan en fazla uzaklaşanıdır. Tractatus Politicus özerklik endişesını siyasi bütünün güvenliği önüne çıkarırken, berikinde düzen ve güvenlik endişesı özerkliğin önüne geçer. Kitabın yazıldığı zamanda Hollanda’yı saran siyasi huzursuzluk, Spinoza’ya kitlesel şiddeti önlemenin bu yolunu düşündürtmüş olabilir. Yine de, Spinoza için devletin amacı insandır. Bu amaç Tractatus Theologico-Politicus’ta bile çeşitli düzlemlerde görülmektedir. Devlet sırrına ilişkin dile getirdiklerinde olduğu gibi… Spinoza’ya göre, devlet işlerini bir sır gibi yurttaşlardan saklayanlar, tıpkı savaşta düşmanlarına tuzak kurar gibi yurttaşlara da tuzaklar kurmaktadır. Devlet yönetiminin böylesine kayıtsız şartsız biçimde onlara emanet edilmesi, engellenmeye çalışan kötülük ne olursa olsun, özgürlük yönünden çok zararlıdır ve bundan daha büyük bir kötülük de olamaz. Mutlak güce göz diken yöneticiler şu nakaratı dillerinden düşürmezler: “Devletin yüce çıkarları, devlet işlerinin gizli kapaklı olmasını gerektirir.” Oysa, bu sav olsa olsa toplumu giderek acımasızlaşan bir köleliğe sürükleyecektir.