Dervişler, Fakihler, Gaziler Erken Osmanlı Döneminde Dini Zümreler (1300-1400) Kitabı PDF indir

İslamiyet sonrası Türk tasavvufî yaşamının bir devamı niteliğinde olan Osmanlı sufîliği ile ilgili çalışmalarıyla tanınan Haşim Şahin, Dervişler, Fakihler, Gaziler adlı kitabında Türklerin İslam dinini kabul ettikleri zamandan bu yana, sufîlerin Türk devletleri içindeki faaliyetlerine, Türk hâkimiyet sahasında bir araya gelen sufî ekollere, Türk sufîliğini etki altında bırakan mühim mutasavvıflara, Selçuklu, Anadolu Selçuk­lu ve beylikler zamanında merkezî iktidar ile sufî çevre ilişkilerine değiniyor.

Os­manlı Beyliği’nin kurulduğu zamanda etkili olan Türkmen gruplarının olabilecek göç güzergâhındaki coğrafyanın dinî hareketliliğini, sufîlerin yaşantısını, erken yüz­senelerdan bu yana bu güzergâhta faaliyet gösteren mutasavvıfların ve sufî ekollerin varlığını araştıran Şahin, belki de Osmanlı tarihinin bu en kapalı döneminin derli toplu bir analizini yapıyor.

“Türklerin İslam’ı kabul edip benimsemesinde ticarî ve siyasî ilişkilerin bunun yanında, Türk geleneğindeki alplık motifi ile İslam’daki eren-evliyâ inancı gibi İslam diniyle eski Türk dini içindeki benzerlikler ve Türk toplumu içinde yayılan Budizm’in de etkisi olmuştur. Bu etkileşim, Müslüman Türklerin kullandıkları bazı sözcüklerde yahut bazı geleneklerinde bariz bir biçimde kendisini göstermektedir.”